CECHY MAKROSKOPOWE
|
Owocniki o zróżnicowanych kształtach. Od kulistych w zarysie, po silnie spłaszczone, dyskopodobne. Guzowate, silnie pofałdowane, o budowie komorowej – najczęściej zbudowane z jednej dużej komory, rzadziej dwóch, bardzo rzadko z większej ilości komór. Owocniki średniej wielkości 1-3 cm ale nie do rzadkości należą okazy o średnicy 4-5 cm. Powierzchnia owocnika matowa delikatnie szorstka, czasem sprawiająca wrażenie delikatnie brodawkowanej. Za młodu biała, biało-kremowa. W późniejszych stadiach dojrzałości żółtawa, różowawa lub bladopomarańczowa - do ochrowo-żółtej, czasem czerwono-żółtej w fazie pełnej dojrzałości. Na szczycie owocnika zawsze obecne wyraźne ostiolum prowadzące do pustego wnętrza owocnika. W okazach silnie pofałdowanych ostiolum bywa trudne do zaobserwowania. Na przekroju owocnika widoczny koncentryczny układ warstw. Ciemna, zewnętrzna warstwa perydium, głębiej o ton jaśniejsza warstwa subhymenialna, warstwa hymenialna o kolorze zależnym od stopnia dojrzałości zarodników oraz skrajna, kontrastowo biała, wewnętrzna warstwa hialinowych parafiz. Konsystencja dojrzałego owocnika sprężysta ale krucha i pod silniejszym naciskiem podatna na uszkodzenia. Smak wodnisty, niekiedy z lekkim ostrawym posmakiem. Zapach dojrzałych owocników nieokreślony.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki H.confusa
|
Perydium 200-350 μm. Pseudoparenchymatyczne, zbudowane z poligonalnych, zabarwionych na żółto-ochrowo komórek 15-30 μm, o nieco pogrubionych ściankach. Warstwę subhymenialną tworzą hialinowe kuliste komórki o wielkości 10-25 μm. Worki 280-330 x 35-45 μm, cylindryczne, proste lub lekko zakrzywione z wyraźnym długim trzonkiem. Parafizy długie proste, septowane, hialinowe, cylindryczne, z wyraźnie poszerzoną częścią szczytową 400-450 x 3-5(8) μm. Worki 8-zarodnikowe z zarodnikami ułożonymi w jednym rzędzie. (rzadko można zaobserwować pojedyncze worki z zarodnikami ułożonymi w dwóch rzędach) Młode zarodniki kuliste do owalnych z jedną dużą kroplą wypełniającą światło zarodnika. Z czasem zarodniki otacza warstwa egzosporium. Najpierw w formie nieregularnych, ameboidalnych, zlewających się ze sobą brodawek, finalnie w postaci grubej, jednorodnej, a czasem nieco pofałdowanej otoczki. Zamknięte w workach, dojrzewające zarodniki często przybierają regularne, poligonalne kształty. Zarodniki poza workami najczęściej owalne, rzadziej regularnie kuliste. Młode zarodniki hialinowe, z czasem żółtawe, finalnie złoto-żółte do żółto-brązowych. Wielkość dojrzałych zarodników wraz z fałdami egzosporium 35-45 x 26-34 μm, średnio 39 x 29 μm, Q=1,2-1,6, Qm=1,4.
 |
 |
 |
Perydium |
Komórki perydium |
Worki |
 |
 |
 |
Różne formy zarodników H.confusa |
Typowe szczyty parafiz |
|
SIEDLISKO |
Hydnotrya confusa nie ma zbyt restrykcyjnych wymagań siedliskowych. Wyrasta zarówno na bogatych rędzinach jak i ubogich glebach gliniastych, o zakresie pH 5,8-8,3. Zasiedla lasy mieszane lub iglaste, gdzie mikoryzuje z Abies, Picea oraz Pseudotsuga. Owocniki w grupach o zróżnicowanej liczebności wyrastają od początku maja do późnej jesieni. Nigdy zbyt głęboko. Najczęściej w powierzchniowej warstwie iglastej ściółki, często bezpośrednio pod płatami mchu. Czasem semihypogeicznie. Najbogatsze stanowiska H. confusa zlokalizowano w (Beskid Zachodni – DG16, Zawoja k. Żywca), oraz (Nizina Śląska – CE 77, Szumirad k. Ozimka), gdzie w towarzystwie Pseudotsuga menziesii owocniki wyrastały masowo, w liczbie wielu setek sztuk. Stanowiska są bardzo stabilne i obfite owocnikowanie jest powtarzalne w każdym sezonie wegetacyjnym. Pseudotsuga menziesii jako partner mikoryzowy H. confusa jest podawany jedynie z Ameryki Północnej. |
WYSTĘPOWANIE
|
Hydnotrya confusa jest gatunkiem uznawanym za rzadki. Znana z nielicznych stanowisk z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, Austrii oraz krajów skandynawskich. Nieco częściej znajdowana w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W Polsce zlokalizowana po raz pierwszy w 2010 roku. W późniejszych latach znaleziona na szeregu kolejnych stanowisk, zarówno w średnich położeniach górskich, na wyżynach jak i nizinnych lasach z nasadzeniami daglezjowymi. W polskich warunkach można ją uznać za gatunek średnio częsty, a miejscami pospolity.
Beskid Śląski – DG03, Bystra k. Bielska-Białej, Czerwiec 2010
Wyżyna Śląska – DF33, Grodziec k. Będzina, Sierpień 2010
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF77, Czernichów k. Skawiny, Październik 2012
Beskid Mały – DF 96, Koziniec k. Wadowic, Wrzesień 2013
Beskid Zachodni – DG16, Zawoja k. Żywca, Lipiec 2014
Nizina Śląska – CE 77, Szumirad k. Ozimka, Wrzesień 2017
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 66, Babice k. Chrzanowa, Wrzesień 2017
|
UWAGI
 Dojrzałe i młode owocniki
|
Dojrzałe okazy Hydnotrya confusa bywają makroskopowo bardzo podobne do innych gatunków w obrębie rodzaju, przede wszystkim do H. michaelis i H. cerebriformis. Również nietypowy, wielostopniowy rozwój zarodników tego gatunku bywa przyczyną błędnych oznaczeń - szczególnie w przypadku badań mikromorfologicznych pojedynczych owocników, w miejsce kolekcji prezentujących pełny cykl rozwojowy zarodników. W początkowej fazie tworzenia się egzosporium zarodniki do złudzenia przypominają brodawkowane zarodniki H. michaelis. W późniejszym stadium rozwoju, zarodniki z już wykształconym egzosporium ale jeszcze umiejscowione w workach, z racji ograniczonej przestrzeni przybierają niecodzienne kształty: kwadratowe, romboidalne czy trapezowate. Niekiedy fałdy egzosporium skupiają się biegunowo, co powoduje, że zarodniki przypominają swoim wyglądem zarodniki H. cubispora.
 |
 |
 |
Zarodniki typowe |
Zarodniki podobne do H.michaelis |
Zarodniki podobne do H.cubispora |
|
